Burgemeester van de Mortel

Jan van de Mortel was advocaat in Tilburg, en vanaf 1911 ook gemeenteraadslid voor de RKSP. Vanaf 1916 vertegenwoordigde hij die partij in de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Hij was  burgemeester van Tilburg tussen 1940 en 1946 en lid van de Eerste Kamer tussen 1939 en 1947. Als burgemeester van Tilburg kreeg hij te maken met de Duitse bezetting. Het gemeentebestuur van Tilburg collaboreerde niet met de bezetter in de mate die elders gebruikelijk was; veel ambtenaren leverden actieve of passieve steun aan het verzet. In 1944 wist Van de Mortel te voorkomen dat de Sicherheitsdienst represailles uitvoerde na de spectaculaire Tilburgse zegeltjeskraak, waarbij 105.000 controlezegels voor de distributiestamkaart waren ontvreemd uit het stadhuis. De Tilburgse zegeltjeskraak wordt de geslaagde overval genoemd, die de verzetsgroep KP-Soest onder leiding van Johannes van Zanten op 25 januari 1944 pleegde op het distributiekantoor van de gemeente Tilburg.Bij deze verzetsactie werden 105.000 nieuw ingevoerde plakzegels (zogenaamde Rauterzegels) en 700 blanco persoonsbewijzen buitgemaakt. Na distributie via de ondergrondse kanalen van de LO konden hiermee dreigende problemen voor de voedselvoorziening van onderduikers en verzetsmensen voor langere tijd worden afgewend. De beramer van het plan, de Betuwse KP-leider Van Zanten, had dit tot in detail voorbereid met de Tilburgse gemeenteambtenaar en LO-er Jan Poort. Tijdens de uitvoering van de actie deden zich enkele onverwachte complicaties voor, die dankzij slagvaardig optreden van de betrokken Tilburgse ambtenaren werden overwonnen. Er behoefde zelfs geen schot te worden gelost. De Duitse bezetter wist de daders niet op het spoor te komen en liet represailles achterwege.

In juli 1944 werd de burgemeester door de Duitsers uit zijn ambt gezet en geïnterneerd in Sint-Michielsgestel; na de bevrijding van het zuiden kreeg hij in oktober 1944 het burgemeesterschap weer terug. Het borstbeeld van Mr. Jan van de Mortel is van de kunstenaar Albert Termote.