"Je kunt niet spreken van hèt rouwproces. Mensen reageren daarvoor te verschillend op verdriet. Het is onzinnig te beweren dat het rouwproces verloopt via die en die fasen en dat de scherpe kantjes er bij voorbeeld na een jaar maar eens af moeten zijn. Dat moet je naar het rijk der mythen verwijzen. Er zijn best mensen die passen in dat algemene plaatje, maar in de praktijk blijken we met zo'n uitgestippeld standaardbeeld van het rouwproces geen kant op te kunnen. Dat werkt zo niet. Je hebt weduwen die in drie maanden een volledig gezond rouwproces hebben doorgemaakt en na een halfjaar hertrouwen. Je hebt ook weduwen bij wie na twee jaar nog helemaal niets is afgerond. Die laatste groep is trouwens wel in de meerderheid. Wat de populair-wetenschappelijke literatuur vaak beweert, is dit: als je vader, je vrouw of je kind overlijdt, krijg je eerst de schok en de schrik, dan het verdriet, daarna de boosheid en ten slotte een stuk acceptatie. Maar dat schema gaat vaak helemaal niet op. Mensen zijn te individueel om zich in zo'n rijtje te laten inpassen. Rouwen is ook veel te ingewikkeld om zich door zulke voorschriften uit te laten beelden. En wie anders reageert dan de voorschriften, lijdt zogenaamd aan een pathologisch rouwproces. Alsof wij al zouden weten wat een gezond rouwproces is! Alles wat een mens maar voelen kan, kan in het rouwproces mee gaan doen. Er kan verdriet zijn, boosheid, wanhoop, angst, depressies, zelfs opluchting, noem alles maar op."
Foto centrale begraafplaats West aan de Hoflaan. Rouwverwerking in Tilburg. Het Instituut voor Maatschappelijk Werk faciliteert de Marietje Kessels praatgroep om kinderen te helpen bij rouw.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten